Bulgaristan’daki Türk varlığı

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ayşe Kayapınar, TRT Avaz’da canlı yayınlanan ‘Türk Dünyasında Haftanın Gündemi’ adlı programa katılarak, Bulgaristan’daki Türk varlığını anlattı.

TRT Avaz’da her hafta cumartesi günleri canlı olarak yayınlanan ‘Türk Dünyasında Haftanın Gündemi’ adlı programa katılan Doç. Dr. Ayşe Kayapınar, Bulgaristan’daki Türk varlığının yaklaşık 16 asırlık bir geçmişi olduğunu belirtti. Program sunucusu Dr. Fahri Solak’ın sorularını da yanıtlayan Kayapınar, Bulgaristan’a değişik dönemlerde Karadeniz’in kuzeyinden ve güneyinden olmak üzere çeşitli Türk kavmlerinin yerleştiğini ifade etti.

Bulgaristan ve Bulgaristan’da Türk varlığı üzerine çok sayıda çalışması olan Doç. Dr. Ayşe Kayapınar, Bulgar kelimesinin etimolojisine bakıldığında bu kelimenin Türkçe olan “bulgamak” fiilinden türediğini ve Bulgar kelimesinin de karışmış anlamına geldiğini söyledi. Böyle bir tabirin ortaya çıkması Türk kavimlerinden olan Ogurların VI. yüzyılın sonuna doğru

Batı Hun Türkleriyle Karadeniz’in kuzeyindeki bölgelerde karşılaşması neticesinde ortaya çıktığını ve ilmi araştırmalarda Ogur-Hun karışımı olan bu Türk guruplarına Bulgar Türkleri denildiğini açıkladı.

Türkiye-Bulgaristan ilişkilerinin Bulgaristan’daki Türk varlığından nasıl etkilendiği konusunda izleyicileri aydınlatan Ayşe Kayapınar, bu ilişkilerin her zaman Türk azınlığının Bulgaristan’daki durumundan etkilendiğini ifade etti. Aslında Bulgaristan, bir taraftan Türkiye ile iyi geçinme politikası izlerken diğer taraftan ülkedeki Türkleri de baskı altında tutmaya çalışmıştır. Bulgaristan’ın takip ettiği bu politikaya karşı koyabilmek amacıyla Bulgaristan Türklerinin ülke siyasetinde aktif rol almasının ve kendi kültürel ve manevi kimliğini muhafaza etmeye çalışmasının önemli olduğu vurgulandı.

Programda Bulgaristan’da bugün hala çok sayıda maddi ve manevi mirasın yaşadığını ifade eden Doç. Dr. Ayşe Kayapınar; dil, kültür ve mimari alanlarda Türk varlığının izlerini görmenin mümkün olduğunun altını çizdi. Bununla beraber arşiv kayıtlarında mevcut olmasına rağmen Bugaristan’da çok sayıda Türk mimari ve vakıf eserinin de yok olduğu ve yok edildiği gerçeği de ifade edildi.