Haber-Röportaj:
Nermin KAYA – Mehmet KORKUSUZ
12 Eylül rejiminin oluşturduğu Anayasa’yı kaldırma girişimleri, görüşmelerin uzlaşmadan uzak olması nedeniyle defalarca sekteye uğrarken, Meclis’te sürpriz bir gelişme yaşandı ve bugüne kadar pek çok konuda ortak payda da bir türlü buluşamayan Ak Parti, CHP, MHP ve BDP milletvekilleri kendilerine yapılması gündemde olan zam konusunda anlaşma sağladı.
Meclis’teki siyasi partilerin tamamı, milletvekili zammının nasıl yapılması gerektiği konusunda ortak görüşler dile getirdi. Banko maddeler arasında ödenek ve yollukların yer alacağı anlaşıldı.
Siyasi partiler konuya ilişkin oluşturdukları zam önerisine ilişkin şu ayrıntılara dikkat çekti:
AK PARTİ: KESİLMESİ GEREKMEZ
İktidar partisi Ak Parti zam önerisinde, “Milletvekillerinin ödenek, yolluk ve emeklilik işlemleri kanunla düzenlenir. Ödeneğin aylık tutarı en yüksek devlet memurunun almakta olduğu miktarı, yolluk da ödenek miktarının yarısını aşamaz. Milletvekillerine ödenecek ödenek ve yolluklar, kendilerine bağlanan emekli aylığı ve benzeri ödemelerin kesilmesini gerektirmez” ifadelerine yer verildi.
CHP: ÖNCEDEN ÖDENSİN
Ana muhalefet partisi CHP ise öneride şu ifadelere yer verdi; “TBMM üyelerinin ödenek, yolluk ve emeklilik işlemleri kanunla düzenlenir. Ödeneğin aylık tutarı en yüksek devlet memurunun almakta olduğu miktarı, yolluk da ödenek miktarının yarısını aşamaz. TBMM üyeleri bunların emeklileri SGK ile ilgilendirilirler ve üyeliği sona erenlerin istekleri halinde ilgileri devam eder. TBMM üyelerine ödenecek ödenek ve yolluklar, kendilerine sosyal güvenlik kurumu tarafından bağlanan emekli aylığı ve benzeri ödemelerin kesilmesini gerektirmez. Ödenek ve yollukların en çok üç aylığı önceden ödenebilir.”
MHP: DÜZENLEMEYE GEREK YOK
MHP ise öneride, milletvekilliğinin düşmesi, iptal istemi, ödenek ve yollukların kanunların teklif edilmesi ve görüşülmesinin Meclis İç Tüzüğü’nde düzenlenmesi gerektiğini, Anayasa’da düzenleme yapılmasına gerek olmadığına karar verdi.
BDP: ÖZLÜK HAKLARI ÖLENE KADAR GEÇERLİ OLSUN
BDP, milletvekillerinin özlük haklarının ömür boyu sürmesinin geçerli olmasını istedi. BDP’nin önerisinde ise şöyle denildi: “Bir yasama döneminde milletvekillerinin aylık ve ödeneklerine yapılan artışlar ancak bir sonraki yasama döneminde yürürlülüğe girer. Milletvekillerinin mali ve sosyal hakları hakkaniyet ve diğer kamu yöneticileriyle eşitlik temelinde saptanır. Milletvekili ödenekleri ve yollukları yasayla belirlenir. Milletvekili ödeneği kıyasen birinci derecenin dördüncü kademesindeki kadrolu bir devlet memurunun aldığı ödenek miktarını, yolluk ise onun yarısını aşamaz. Meclis üyelerinin sosyal güvenceleri yasayla belirlenir. Emekli maaşı dışındaki hak ve ayrıcalıklar, milletvekilinin ölümüyle sona erer.”
BOLULU VATANDAŞLAR MECLİS’TEKİ ZAM MESAİSİNİ YORUMLADI
Bugüne kadar neredeyse tüm konularda zıtlaşan siyasi partiler; Ak Parti, CHP, MHP ve BDP milletvekillerinin zam önerisi karşısında tam bir fikir birliğine varmalarını ve Meclis’teki bu zam gündemini Bolulu vatandaşlara sorduk. İzzet Baysal Caddesi’nde ve Belediye Meydanı’nda bu konuya ilişkin sorularımız yapan ve değerlendirmelerini gazetemize aktaran vatandaşlar ilginç açıklamalarda bulundu. İşte Bolulu vatandaşların Meclis’teki zam mesaisine bakışı:
“YAPILAN ZAMMI VİCDANİ BULMUYORUM”
Serhat Gürbüz (21): Siyasetle hiç ilgilenmiyorum ama asgari ücretin ne düzeyde olduğu malum ülkemizde. Asgari ücretle yaşam mücadelesi veren aileler varken, milletvekili maaşlarının bu denli bir zam almasını vicdani bulmuyorum. Milletvekillerine zam yapılmasına vatandaş tepki gösterecektir. Ve bu tepkide bana kalırsa oldukça haklı bir tepki olacak. Milletvekillerinin aldığı maaşla neler yapılmaz ki? Oldukça fazla bir maaş. Oluşan rakamları aşırı buluyorum. Pek çok konuda tartışan milletvekillerinin zam konusunda anlaşmaya varmaları ilginç ve akıllarda soru işaretleri bırakan bir ayrıntı doğrusu.
“ÖNCE HALK DÜŞÜNÜLMELİ”
(İsmini açıklamak istemeyen vatandaş): Milletvekilleri bence önce halkı düşünsün. Tek anlaştıkları konu milletvekillerinin maaşlarına yapılacak zam konusu oluyor. Başka hiçbir konuda anlaşamıyorlar. Çünkü işlerine öyle geliyor.
“MİLLETVEKİLLERİNİN MAAŞ ZAMMI KONUSUNDA ANLAŞMALARI İLGİNÇ”
Huri Seçmen (23): Asgari ücretin 700 lira olduğu ülkede milletvekillerinin yaklaşık 10 bin lira maaşları var. Hiçbir konuda anlaşamazlar, ama sıra kendi maaşlarına gelince anlaşma sağlarlar.
“VATANDAŞLA MİLLETVEKİLLERİ ARASINDA BÜYÜK GELİR UÇURUMU VAR”
(İsmini açıklamak istemeyen vatandaş): Her gün televizyonlardan izliyoruz. Siyasiler hiçbir konuda anlaşamıyorlar. Her konuda kavga eden bu milletvekillerinin, maaşlarına zam yapmaya gelince böyle hemen anlaşmaları çok başarılı bir davranış. 10 bin TL milletvekili maaşı, buna karşılık 700 TL asgari ücret. Arada büyük bir uçurum var.
“ONLAR HEP YUKARIDA, BİZ HEP AŞAĞIDA OLDUK”
Servet Özmen (81): Ben 25 sene gazoz fabrikasında çalıştım. Ben bu kadar çalışmamın karşılığında şu an 720 TL maaş alıyorum. Milletvekilleri zaten oraya maaş için gidiyor. Bizi düşünen yok! Bu hep böyleydi. Hiçbir parti vatandaşın sorunu çözmek için gitmedi Meclis’e. Onlar hep yukarıda, biz hep aşağıda olduk.
“KENDİ ÇIKARLARINI DÜŞÜNÜYORLAR”
(İsmini açıklamak istemeyen vatandaş): Milletvekillerinin maaşları çok fazla. Maaş konusunda dokunulmazlıklarını kullanıyorlar. Hiçbir konuda anlaşamazken, o konuda ortak noktayı bulabiliyorlar. Vatandaşın dertlerini çözmek yerine kendi çıkarlarını düşünüyorlar. Kendi ceplerini doldurmak için oradalar. Başka hiçbir amaçları yok.
“MİLLETVEKİLLERİNE BİZDEN KESİLECEK VERGİLERLE ZAM SAĞLANACAK”
Emre Güngör: Nasıl bir yorum yapmalıyım bilmiyorum. Bu ülkede pek çok aile 700 TL ile geçinmeye çalışıyor. Milletvekilleri maaşlarına zam söz konusu olunca anlaşıyorlar ve kendilerine en yüksek oranda zam yapıyorlar. Bu zamlarda yine bizim maaşlarımızdan kesilen vergilerle sağlanacak. Kimsenin böyle bir şeyi olumlu karşılaması beklenemez. Kendi maaşlarına zam söz konusu olunca tüm konular ikinci plana itiliyor. Savaşmış, dokunulmazlıkmış, açlıkmış kimsenin umuruna gelmiyor. Zam her şeyin önüne geçiyor.
“SANIRIM VEKİLLER GEÇİNMEKTE GÜÇLÜK ÇEKİYORLAR”
Muhammed Elgün: Sonuçta milletvekillerinin de kendilerine göre harcamaları oluyor. Ama bence vatandaş gözüyle baktığımızda vekillerin maaşı çok fazla. Çünkü asgari ücretli bir vatandaş ev geçindirmeye çalışıyor. Ev kirası veriyor, çoluk çocuk okutuyor. Yine de onların da kendilerine göre giderleri çok fazla. Çok misafirleri oluyor. Gezileri oluyor. Geçinmeleri zor oluyordur herhalde. Hiçbir konuda anlaşamazken, ortak çıkarları olduğu zaman anlaşıyorlar. Sonuçta çıkar dünyası, onlarda kendi çıkarlarını koruyorlar.
“AİLELER, MİLLETVEKİLLERİNİN ONDA BİRİ GELİRİYLE GEÇİNİYOR”
Çetin Tuncer: Ben serbest meslek sahibiyim. Biz onların gelirlerinin onda birine sahibiz. Bir milletvekilinin yaklaşık 10 bin lira maaş alması bana göre doğru değildir. Ülkenin bu kadar sorunu varken, onlar kendi ceplerini düşünüyorlar.
“MİLLETVEKİLLERİ ÖNCE VATANDAŞLARI DÜŞÜNMELİ”
Yasemin Güray: Yalnız kendi maaşlarını düşünmesinler. Biraz vatandaşı da düşünsünler. İnsanlar çocuklarını okutamıyorlar. Yaşamlarını idame ettiremiyorlar. Milletvekilleri biraz bu sorunları da düşünsünler.