• resmi ilanlar

Bolu’da Hıdrellez böyle kutlanır

07/05/2015 00:00

...

İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Halk Kültürü Araştırmacısı Zekiye Tütüncü Aydın, Bolu’da Hıdrellez geleneklerini anlattı.

İlkbaharın gelişinin bir bayram havasında kutlanması olarak geçen Hıdrellez’de Köroğlu hikayelerinde de yer veriliyor. Hıdrellez’in hemen hemen tüm kültürlerde yer aldığını belirten Halk Kültürü Araştırmacısı Zekiye Tütüncü Aydın, bahar bayramını şu ifadelerle anlattı:

Hıdrellez folklorun konularından olan mevsimlik bayramlarımız arasında yer almaktadır. Hızır halk inançlarına göre ölmezlik sırrına erişmiştir. İslam geleneklerinde yer alan, Kuran’ın bazı ayetlerinde anılan Hızır ile ilgili birçok inanışlar vardır.

Hızır, asıl imlasıyla El- Hadır kelimesi hemen bütün kaynaklarda bir isim değil lakap olarak değerlendirilmiştir. El-Hadır kelimesinin Arapçadaki el-ahdar;yeşil, yeşil dal veya yeşilliği bol olan yer manasına geldiği görülür. Bazı eski hadis kaynaklarında Hızır'a niçin böyle bir lakabın verildiğini açıklayan ibareler vardır. Bunların en dikkat çekeni, “ona el hadır denilmiştir çünkü kuru yer üzerine oturduğunda altında otlar yeşerip dalgalanırdı” şeklindeki hadistir.

Hızır’ın aynı zamanda halk arasında hayat suyu ab-ı hayat içerek ölmezliğe erişmiş ve zaman zaman özellikle baharda insanlar arasında dolaşarak darda kalan ve başı sıkışanlara yardım ve iyiliklerde bulunan, tabiatın yeşillenmesini sağlayan, bolluk bereket kısmet sıhhat bahşeden bir veli ya da nebi olduğuna inanılmaktadır. Fakat kimliği gibi yaşadığı yer ve /.aman da kesin olarak bilinmemektedir.

Bununla beraber Hızır'ın Anadolu'dan başka Kafkasya, Trakya. Kırım. Azerbaycan, Suriye'nin bir çok yerlerinde yer ve makamları vardır ki. bu da onun İslam aleminde hemen her yerde varlığına inanıldığını anlatmaktadır.

Hızır’ı ölmezliğe ulaştıran ab-ı hayattan Köroğlu ile ilgili bazı rivayetlerde de bahsedilmektedir. Yine Köroğlu hikayelerinin başka rivayetlerinde anlatıldığına göre Köroğlu'na ölmezlik, yiğitlik ve şairlik sağlayan üç renkte üç köpük veya üç ayrı renkte su Bingöllerden inmiştir.

Halkbiliminde Hızır yahut Hızır İlyas kültünü en iyi biçimde yansıtan merasimler, özellikle Türk dünyası söz konusu olduğu zaman hıdrellez ve Hızır nebi bayramıdır. Büyük çoğunlukla Anadolu ve balkan Türkleri arasında bilinmektedir. Eskiden rüz-ı Hızır, Hızır günü de denilen hıdrellez, halk arsında yaygın inançlara göre Hızır ile İlyas' ın bir araya geldiği günün hatırasına kutlanmakta olup. Hızır İlyas birleşik kelimelerinin halk telaffuzunda aldığı bir biçimini yansıtmaktadır.

Bu tarih eskiden yaz başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Eski takvime göre yıl ikiye bölünmüş olup, 23 Nisan (6 Mayıs) dan 26 Ekim (8 Kasım) a kadar süren 186 gün Hızır günleri adıyla yaz mevsimini, diğer kalan 179 gün de kasım günleri adıyla kış mevsimini oluşturmaktaydı.

Hıdrellez günü çalışılmaz, günahların atılacağı inancıyla salıncağa binilir, süt mayalanmadan bırakılır, soğan kabuğu ile yumurta pişirilir, ateş yakılır, gül dibine dilek tutulur.

Dünya tarihinin en eski mevsimlik bayramlarından olan hıdrellez, insan ve doğa arasındaki uyuma yaptığı vurguyla, doğa sevgisinin, hoşgörü ve yardımlaşma duygularının pekiştirilip, geleneksel kültürümüze ilişkin koruma bilincinin güçlendirilmesine katkı sağlayacaktır. Kaybolmakta olan geleneksel değerlerimizi canlandırmak, yaşatmak, gelecek nesillere aktarmak hepimizin görevi olmalıdır.

Haber Merkezi

 

 

İlk yorum yapan siz olun!
 1250 karakter yazabilirsiniz

Tabaklar Mah. Cumhuriyet Cad. İnci İş Merkezi No: 32 / 32 Bolu   Tel:   Faks: