PANİK BOZUKLUK VE AGORAFOBİ

Uzman kadrosuyla vatandaşların günlük yaşam kalitesini artırmak ve sağlıklı bilgiye ulaşmanız için hizmet veren Fizyokent Sağlıklı Yaşam Merkezi Uzman Klinik Psikolog Nevin Göksu Koyuncu ‘Panik bozukluk ve agorafobi' hakkında açıklama yaptı. İşte o açıklamalar;

Panik bozukluk, bireyin aniden kaygılı ya huzursuzluk yaşadığı ve kısa bir süre de korku ve kaygının aşırı yükselmesidir. Panik atak bir anda bireyin kaygılı veya durgun olduğu durumlarda birden başlayarak; çarpıntı, hızlı kalp atışı, terleme, titreme, soluğun tıkanması, baş dönmesi, boğuluyor olma hissi, üşüme, ürperme, ateş basma hissi, bulantı, karın ağrısı, göğüs ağrısı veya sıkışması, uyuşma olması, ölüm korkusu gibi durumlardan en az dördünün veya daha fazlasının görülmesi gerekmektedir. Başkaları tarafından yaşanılan korku ve kaygının fark edilebilecek şekilde olması, başka atakların olmasından endişelenme durumu da görülebilir. Anksiyete grubunda en sık rastlanan bozukluktur. Panik atak uyanıkken olabileceği gibi uyurkende geçirilmesi olasıdır. Genel olarak kadınlarda görülme olasılığı daha yüksektir. Bozukluğun bireylerde görülme yaşı genelde 20’li yaşların başında olmaktadır. Tanı olarak değerlendirilebilmesi için en az bir ay ve daha fazla sürede görünmelidir. Panik bozukluğu olan bazı insanlarda agorafobi de görülebilir. Agorafobisi olan bireyler de aşırı kaygılandıkları zaman bulundukları yerden kaçmalarının zor olduğu düşüncesiyle, yardım gelmeyeceğine dair korkularının bulunmasıdır. Birey tiyatro, sinema, market, toplu taşıma araçları, asansör gibi kapalı yerlerden kaçınma davranışında bulunurlar. Aynı zamanda köprü, otopark gibi açık alanlarda da bulunmakta zorlanırlar. Yalnız dışarı çıkmayı reddederek, yanlarında mutlaka güvendiği kişi veya kişilerce çıkmaya uygun görürler. Agorafobisi olan bireyler kaygılandıkları ortamlara karşı kaçınma davranışında bulunur ve ya zorlandıkları durumlarda yoğun anksiyeteye maruz kalarak güvendiği birisiyle olmayı tercih ederler. Kalabalık olan yerlerde yalnız kalmakta kaygı yaşadığı gibi evde de yalnız kalmaktan oldukça kaygı yaşarlar. Agorafobinin oluşumu art arda panik atak geçirerek veya hiç panik atak geçirmemiş olmalarına rağmen de bireylerde gözlemlemek mümkündür. Bir çok insan günlük hayatta işe gitmek, sinemaya gitmek veya toplu taşıma araçlarına binmek için kaygılanmaz, fakat agorafobisi olan bireyler bu alanlara girmeyi düşündüklerinde bile kaygı yaşarlar. Bu sebeple evde yani kendi güvenli ortamında bulunmayı hedef haline getirirler hem güvenli bir alan hemde güvenli bir kişi agorafobisi olan kişileri rahatlatabilmektedir. Erkeklere göre kadınlarda daha çok görülmektedir. 10’lu veya 20 li yaşlara kadar çıkma olasılığı vardır. Sosyal yaşamın, eğitimin, işlevselliğin bozulmaya başlaması söz konusu olabilmektedir. Tanı alma süresi 6 ay veya daha fazla olarak değerlendirilmektedir. En az iki tanı kriterini kapsaması gerekmektedir. Aileden birisinde agorafobi olması rahatsızlığın olasılığını arttırmaktadır. Çocukluk döneminde yaşanan sorunlardan kaynaklı olabilmekle birlikte aileden bir kayıpta rahatsızlığın ortaya çıkış sebebi olarak gösterilebilmektedir.

Nevin GÖKSU KOYUNCU