Cari Açık Patladı

2010 yılı cari açığı, korkulduğu gibi 50 milyar doların üzerine çıkmadı. Ancak 48.56 milyar dolar olduğu duyurulan açık, hükümetin öngördüğünden 9 milyar dolar daha yüksek.

ç talepteki canlanmaya paralel dış ticaret açığının artması sonucu Türkiye’nin 2010’daki cari açığının yüzde 247.1 artarak 48.56 milyar dolara ulaştı ve yeni bir rekor kırdı. Merkez Bankası (TCMB) tarafından dün açıklanan veriye göre cari açık, korkulduğu gibi 50 milyar doların üzerine çıkmadı. Ancak hükümetin Orta Vadeli Program’da (OVP) öngördüğü rakamın da yaklaşık 9 milyar dolar üzerine çıkmış oldu. 2010 yılı cari açığının, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYH) da yüzde 6.4’üne denk geldiği tahmin ediliyor.
Analistler, ekonomideki canlılık ve emtia fiyatlarındaki yükselişe bağlı olarak lira değer kaybına uğrasa da 2011’de cari açıkta artışın sürmesini bekliyor. Ancak TCMB’nin yeni para politikası sayesinde artışın bir miktar hız keseceği de öngörülüyor. TCMB’nin bir yandan politika faizini indirerek sıcak para girişini dizginlemeyi, diğer taraftan kısa vadeli mevduatta zorunlu karşılık oranlarını yükselterek kredi hacminde büyüme hızını azaltmayı hedefleyen politikanın etkisi ağırlıklı olarak ocak ve şubat aylarında hissedilecek. TCMB’nin ocak ve şubat verilerinde aradığını bulamaması halinde özellikle zorunlu karşılık artırımlarına devam etmesi bekleniyor.
Destek Menkul Genel Müdürü Yardımcısı Banu Kıvcı Tokalı, “Son (zorunlu karşılık) artışlarının etkisi, ocak-şubat cari denge rakamlarında görülmeye başlanacak. Tatmin edici bir yavaşlama  gözlenmemesi durumunda, Şubat ayında beklediğimiz aradan sonra zorunlu karşılık oranlarında artış süreci devam edebilir” dedi.
TCMB verilerine göre cari açık 2010 Aralık ayında 2009 yılının aynı ayına göre, yüzde 131.9 artışla beklentilerin  üzerine çıktı ve 7.53 milyar dolar oldu. Piyasanın beklentisi aralıkta cari açığın  7 milyar dolar olacağı yönündeydi. Cari açık, 2009 yılının tamamında 13.99 milyar dolar olmuştu. 

60 milyar dolara çıkabilir
BGC Partners Başekonomisti Özgür Altuğ, “TCMB’nin kısa vadeli portföy yatırımlarını caydırma isteğiyle Türk şirketlerinin dış borçlanmaları, 2011’de cari açığın finansmanı için çok önemli olacak” dedi. Altuğ, 2011’de doğrudan yabancı yatırımın 10 milyar doların biraz üzerinde gerçekleşmesini beklediklerini belirtirken, “Döviz rezervlerindeki artışa rağmen dış açık finansmanında bozulma gözlemlediğimiz son altı yıl ile kıyaslandığında, 2011’de cari açığın finansmanının hala çok umut verici olduğunu düşünmüyoruz. Bu yıl cari açığın 60 milyar dolardan az olmasını beklemiyoruz” dedi.

7.1 milyar dolar doğrudan yatırım
TCMB tarafından yapılan yazılı açıklamada, dış ticaret açığının 2009 yılının Aralık ayına göre yüzde 107.5 oranında artarak 7.2  milyar dolara ulaşmasının, cari açığın artışında etkili olduğu belirtildi. Doğrudan yatırımlar kaleminde 2010 yılında gerçekleşen net sermaye girişi, 2009 yılına göre yüzde 3.9 artarak 7.12 milyar dolar  olarak gerçekleşti. Yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, 2009 yılında 8.41 milyar dolar iken, 2010’da yüzde 5.8 artışla 8.9 milyar dolar oldu. TCMB verilerine göre 2009 yılında 8.97 milyar dolar net sermaye girişi gerçekleşen finans hesaplarında, 2010 yılında 44.26 milyar dolar net giriş oldu.