Soykırımı inkar tasarısında flaş gelişme

Fransa Senatosu Anayasa Komisyonu, "soykırımı inkar yasası"nı dokuza karşı 23 oyla "anayasaya aykırı" buldu. Bağlayıcılığı olmayan bu kararın, yasa teklifinin Genel Kurul'a gitmesi halinde, Senato üyeleri üzerinde psikolojik etki yapması bekleniyor.

Anayasa Komisyonu, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının reddedilmesini suç sayan ve geçtiğimiz ay Meclis'te kabul edilen yasa teklifinin Senato'nun gündeminde incelenmeye alınmamasını öngören değişiklik önergesini kabul etti. Komisyon yasa tasarısını "kabul edilemez" bulurken, sekiz üyenin ise çekimser oy kullandığı bildirildi. Fransa Senatosu Anayasa Komisyonu Başkanı Jean Pierre Sueur, alınan karardan sonra Türk basınına yaptığı açıklamada, teklifin anayasaya aykırı olmasının yanı sıra ifade özgürlüğü ve araştırma özgürlüğüne de aykırı olduğunu söyledi. "Bu gerekçelerden dolayı biz Anayasa Komisyonu'nda yasa teklifinin incelemeye alınmamasını istedik" diyen Sueur, "Bizim görüşümüze göre bu yasa teklifi anayasaya aykırı" ifadesini kullandı.

Komisyonun olumsuz yönde görüş bildirmesi, yasa teklifinin 23 Ocak'ta Genel Kurul'a gelmesi için engel değil, ancak söz konusu kararın Senato üyelerinin üzerinde etkili olması bekleniyor. Senato'da az sayıda sandalyeye sahip, "Radikal Sol", "Yeşil Grup" ve "Yeni Merkez Grup"a üye senatörler daha önce, yasa teklifine 'hayır” diyeceklerini açıklamıştı. Senato'da çoğunluğa sahip Sosyalist Parti'ye ve iktidardaki Halk Hareketi Birliği'ne (UMP) üye senatörler ise yasa teklifinin reddedilmesi konusunda ikiye bölünmüş durumda. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Sosyalist lider François Hollande, üç ay sonra yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ermeni seçmenlerin oylarını alabilmek için yasa teklifinin kabul edilmesini istiyor. Ancak Meclis gruplarına tamamen hakim olan Sarkozy ve Hollande'ın, Senato'daki gruplarına aynı şekilde hakim olmadığı belirtiliyor.

Anayasa Komisyonu'nun onayladığı değişiklik önergesinin Genel Kurul'da da kabul edilmesi halinde teklif görüşülmeden gündemden düşecek. Fransa Senatosu'nda 4 Mayıs 2011'de de bir Sosyalist senatör tarafından getirilen aynı yöndeki yasa teklifi, Genel Kurul'da incelemeye alınmamasını öngören değişiklik önergesinin kabulünün ardından gündemden düşürülmüştü. Anayasa Komisyonu'nun kararını AA'ya değerlendiren Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, “Tabi bu önümüzdeki hafta tasarının gündeme alınıp alınmamasıyla ilgili net bir tabloyu ortaya koymaz ancak genel bir eğilimi ortaya koyar. Bu da Fransa yasalarına göre bile bu teşebbüsün ne kadar hukuk dışı olduğunu bir anlamda ortaya koymaktadır” dedi. Komisyonun bağlayıcı nitelik taşımayan kararını olumlu karşıladıklarını belirten Davutoğlu, “Ümit ederiz ki Fransa Senatosu'nda aklıselim hakim olur ve bu yasa gündeme dahi getirilmez. Avrupa değerlerine uygun bir şekilde gündemden düşürülür” diye konuştu.

Davutoğlu, Komisyonu'nun kararından bağımsız olarak yasa teklifinin onaylanmasını engellemek için gerekli teşebbüs ve temasları sürdüreceklerini söyledi. Fransız parlamentosunun alt kanadı olan Ulusal Meclis, geçtiğimiz ay, 1915 olaylarının “soykırım” olduğunun inkarını suç sayan tasarıyı kabul etmişti. 577 üyeli mecliste 50 milletvekilinin oyuyla kabul edilen tasarı, “soykırımın inkarı”nın bir yıl hapis ve 45 bin euro para cezasıyla cezalandırılmasını öngörüyor. Yasanın kabulünün ardından Türkiye, Fransa’yla askeri ve siyasi ilişkilerini askıya almış, sürecin Senato’da devam etmesi veya Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy tarafından onaylanması durumunda başka önlemler alınacağı da ifade edilmişti.

Yasa teklifinin Meclis'te kabulünün ardından istişareler için Ankara'ya çağrılan Türkiye'nin Paris Büyükelçisi Tahsin Burcuoğlu ise geçtiğimiz haftalarda Fransa'ya dönmüştü.