Kırmızı Başlıklı Kız Hikayesine Empatik bir Bakış

09.05.2013 00:14:34

Efenim, insan olarak her birimiz sosyal varlıklarız değil mi? İtirazı olan yoksa devam ediyorum; dolayısıyla iletişim kurmaya, iletişim kurmaktan ziyade anlaşılmaya ihtiyaç duyarız. Ergenliğe girerken başlayan ‘’kimse beni anlamıyor’’ düşüncelerinin çevremizden duyduğumuz öğüt (bunu böyle yapmalısın), yargılama (tembel olduğun için hep otur sen), eleştirme(o da öyle mi yapılır!) değil de sadece ‘’seni anlıyorum’’ cümlesinin hakkı verildiğinde, olmayacağını belirtelim.

….

Empatinin bize kattıkları yanında biz empatik davranmışız çok mu? Araştırmalar, empati kurma becerisine sahip olmanın sosyal uyumu arttırmakta ve sosyal ilişkideki yeri güçlendirdiğini söylüyor. Olaylara farklı açılardan bakılmasına imkân tanıyor ve iletişim sorunlarını kolaylıkla çözmeyi sağlıyor. Ayrıca, saldırganlık ve istismarın da azalmasında oldukça büyük bir role sahip imiş.

…

Carl Rogers Empatiyi; Bir kişinin belli bir duruma ilişkin olarak karşısındaki kişinin duygu ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, onun hissettiklerini hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi süreci olarak tanımlamış. Yani; karşımızdaki kişinin anlattıklarını dinlemenin ötesinde anlıyoruz. Yetmiyor. Hissettiklerini hissediyoruz. Yetmiyor. Anladıklarımızı ve hissettiklerimizi ona sözlü veya davranışsal olarak ifade ediyoruz.

…

Ama ne yazık ki empati ile sempatiyi karıştırabiliyoruz zaman zaman. Örneğin Kırmızı Başlıklı Kız hikâyesinde, kırmızı başlıklı kıza sempati duyarız. Onun neden o şekilde davrandığını anlamaktan ziyade yaptıklarını doğru buluruz. Kırmızı başlıklı kıza duyduğumuz bu sempati, kurdun evi olan ormanda hala huzursuz yaşamasına sebep olmakta. Haydi, gelin bir de hikâyeyi kurdun ağzından dinleyelim.

…

Kurt: Efenim, orman benim evim. Evime kim girmiş kim çıkmış bilmek isterim. Bir gün gene evimde dolaşırken bir kırmızı başlıklı kız gördüm. Nereye gittiğini merak ettiğim için onu takip etmeye başladım. Babaannesinin evine gittiğini anladığımda ne yapacağını anlamak için ondan önce gidip babaannesini yatağın altına sakladım ve kıyafetlerini giydim. Kırmızı başlıklı geldiğinde hakaret etmeye başladı: babaanne senin gözlerin neden o kadar iri, babaanne senin kulakların neden o kadar kocaman!… Ve en sonunda zaten mustarip olan dişlerime de hakaret edince dayanamadım dedim ki seni daha iyi yiyebilmek için. Anlamadan kaçmaya başladı. Nereden bilebilirdim ki korkacağını. Durumu izah etmek için peşinden giderken bir de ne göreyim kapıdan ormancı çıkageldi. Burada kötü giden bir şeyler olduğunu sezinledim ve ormanın derinliklerine kaçtım.

O gün bugündür saklanmaktayım. Kırmızı başlıklı kız hakkımda kötü dedikodular çıkarmış çıkamıyorum ortaya. Kendi evimde bir huzurlu yaşayamıyorum azizim. Biri kırmızı başlıklı kıza gerçeği söylesin de ben de evimde rahat rahat yaşayayım.

Dipnot: Geçmiş yaşantılar (gene karşımıza çıktı), deneyimler, genetik miras, aile, çevre gibi faktörlerin etkisini düşünecek olursak o da haklı o da haklı.