Disiplin Disiplin Dediğimiz

28.11.2013 00:12:39

Efenim, disiplin disiplin dediğimiz, davranışı yönlendirmeye amaçlayan bir eğitimdir. İnsan doğduğunda içinde mizacını saklayan ve bu dünyanın nasıl olduğunu görerek öğrenen bir canlıdır. Dolayısıyla neyi nasıl yapacağını öğreten, model olan bir ebeveyne ihtiyaç duyar.

…

Disiplini mümkünse korkutma ile yapılan ‘’itaat’’ ve yanlış yaptığında verilen ‘’cezalandırma’’ ile karıştırmayalım. Anlıyorum, bunları yapmak her ne kadar ebeveyn olsak da bazen ne yapacağını bilemeyen bizler için daha kolay. Ancak, bunlar dış disiplini oluşturur. Yani, çocuğunuz siz varken harika, uslu bir çocuk olurken, siz yokken bastırdığı kişiliğini aşırı bir şekilde ortaya çıkaran bir kişi haline gelebilir.

…

Disiplini uygulamak için şu 5 ilkeyi unutmamamız gerekiyor. Bunlar:

1. Kesinlik: Çocuktan istediğimiz davranış ne ise onu ciddi bir tavırla söyleyip yapmasını beklememiz gerekir. Beklerken de onun yüzüne bakmalıyız. Ebeveynler genellikle bekleme kısmını (aceleci bir toplum olduğumuz için olsa gerek) atlayıp kendileri yapmaya girişiyor ve ne kadar söylenirse söylensin ebeveynin dediğini yapmayan bir çocuk ortaya çıkıyor, nasıl olsa bir yapan var düşüncesiyle…

2. Kararlılık: Eğer çocuğun istediği şey yapılması uygun olmayan bir istek ise bunun sebebini açıklayarak hayır demek uygundur. Hemen söylenen hayır kelimesi çocuğu inatçılığa sevk edebilir ve çocuğun ebeveynin isteklerine karşı dinlemeden hayır demesine sebep olabilir. Önemli olan bir diğer nokta da, eğer anne hayır demişse babanın da annenin desteklemesi veya tam tersi. Karı koca arasında olan tartışmalardan sonra çocuğu kendine çekmek için birbirinize zıt davranışlar sergileyip çocuğun iç huzurunu bozmayın. Bu durum daha sonra otoritenizin kalmayıp çocuğun kendini başıboş hissetmesine sebep olabilir.

3. Süreklilik: Bugün bir olaya verilen evet veya hayır kelimesi mümkünse yarın için de geçerli olmalı. Bugün uğraşacak vaktiniz yokken verdiğiniz hayır cümlesi yarın keyfiniz iyi olduğu için evet kelimesine dönüşüyorsa bu çocuğun doğru-yanlış kavramlarının oluşmamasına sebep olabilir.

4. Sakinlik: İstediği olmayan çocuk ağlamaya başlayabilir ve bizim onunla ilgilendiğimiz sürece (söylenen ‘’ağlama artık’’ cümleleri) bu ağlama davranışı devam ettirebilir. Bu noktada ‘’ağladığında seni anlayamıyorum, mümkünse ağlaman bitince konuşalım’’ cümlesini kurduktan sonra göz temasının kesilmesi ve vücudun başka bir yere dönmesi gerekir ki çocuk ciddi olduğunuzu anlayabilsin. Bu davranıştan sonra çocukta şiddetli bir ağlama davranışı görülür ve sonuca ulaşamayan çocuk ebeveynin kararlı olduğunu görerek bu davranışını azaltmaya başlar.

5. Ödüllendirme: Tabii, diğer dördünden olumlu bir sonuç alabilmemiz için çocuğunuzun yaptığı her olumlu davranışı ödüllendirmemiz gerekir. İlgi gören çocuk zaten ilgi görmek, dikkatinizi çekmek için ağlama davranışına gerek duymaz. Bu ödüllendirme; parayla alınan eşyalar, yiyeceklerden ziyade iç doyumu sağlayan aferinler, sarılmalar, birlikte aktivite yapmalar şeklinde olmalı. Ödüllendirme olarak sürekli oyuncak, yiyecek alınan çocukların doyumu sağlamak için sürekli bir şey alma ihtiyacında olduğu ve bu doyumun anlık sağlanabildiği görülebilir.

Dipnot: Disiplin nasıl mı uygulanır? Disiplin yöntemlerimiz ise haftaya… Görüşmek üzere.