Duygusal Yeterlik

15.05.2014 00:00:01

Efenim, geçtiğimiz hafta Abant İzzet Baysal Üniversitesinin Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Topluluğu tarafından düzenlenen ve Türkçeye çevirisini Yard. Doç. Dr. Tuğba Sarı’nın yaptığı, Dr. Ivan Kirillov tarafından verilen ‘’Duygusal Yeterlilik’’ seminerine katıldım. Edindiğim bilgileri sizlerle paylaşmak için ise kolları sıvadım.

…

Doğal ve Otantik olduğumuz zaman kaygı duygusunu daha az yaşıyoruz! sözüyle başlıyor seminer. Düşüncelerimiz, davranışlarımız ve sosyal hayatlarımız duygularımızdan etkileniyor. Bunun için de duygularımızın farkına varmalı ve yaşamasına izin vermeliyiz. Duygularımız kendini ifade ettiğinde bizden uzaklaşabiliyor. Peki, duygular nasıl oluşuyor?

…

1970 yılından itibaren artan Nörofizyolojik çalışmalarla beraber duygularımızla ilgili beynimizin 3 bölgesinden bahsedebiliriz: Beyin Sapımız, Bazal Gangliyonlarımız ve Frontal lobumuz. Şimdi bu bölümlerin işlevlerine bakalım.

…

Beyin Sapı: Vücudumuzda stres duygusunun oluştuğu yer. Stres olmazsa duygularımız da olmaz. Stres ise; bedenin, herhangi bir değişiklik esnasında ortaya çıkardığı tepki. Uyumadığımız her an stres içindeyiz. Bu değişiklik sırasında ortaya çıkan bir enerji var. İşte bizim stres dediğimiz şey bu enerji.

Bazal Gangliyon: Bu bölgede bütün dünyada ortak olarak 8 duygumuz yer alıyor. Bu duygulanımlar ise doğumdan beri o duygularla eşleştirdiğimiz senaryolarla birleşiyorlar. Yani, duygularımızı yaşam olaylarıyla baş etmek için geliştiriyoruz. Duygular çok hızlı meydana geliyor, çünkü yaşam da çok hızlı. Bir anda tepki vermemiz için duyguların hızlı harekete geçmesi gerekiyor. Duygularımızın sonuçları hakkında çok düşünsek de duygularımız anlamaya çalıştığımız pek söylenemiyor.

1.Mutluluk: İhtiyaçlarımız karşılandığında ortaya çıkan duygu. Sevilme ihtiyacı, başarma ihtiyacı, beğenilme ihtiyacı gibi ihtiyaçlar karşılandığında mutlu oluyoruz.

2.Korku: Herhangi bir ihtiyacımıza karşı bir tehdit varsa korkuyoruz.

3.Öfke: İhtiyacımızın önünde engel oluştuğunda, beklentilerimiz karşılanmadığında, ortaya çıkıyor. Gangliyon, engeli kaldırmak için öfke duygusunu yaratır.

4.Üzüntü: İhtiyaçlarımızı karşılayan bir objeyi kaybettiğimizde ortaya çıkar. Üzüntü duygumuz beynimizde en fazla 3 saat sürer. 3 saatten fazla süren üzüntüler bizim düşüncelerimizin ürünüdür.

5.Şaşkınlık: En kısa süren duygulanımdır. Dürtülerimizi ortaya koymamak için sergilenir.

6.Kibir: Üstün hissetme isteği durumunda devreye giriyor.

7.İğrenme: Sindiremediğimiz durumlarda zehirlenmemek için hissettiğimiz duygu.

8.Kaygı: Yukarıda saydığımız 7 duygu bazen işe yaramaz ve biz hangi duyguyu yaşayacağıma karar veremeyiz. Bazen bir parçamız öfke, bir parçamız keyif hissedebilir. Hangi duyguyu seçeceğimze karar vveremeyiz ve ihtiyaçlarımız giderilemediği için kaygı ortaya çıkar.

Bir duyguyu yaşadığımızda hangi ihtiyacımız karşılanıyor? Diye düşünmek gerekir. Çünkü; duygularımızın her biri ihtiyaçlarımızı karşılamak için ortaya çıkar. Bu nedenle duygularımızın işlevlerini yerine getirmesine izin vermeliyiz. Nasıl mı? Şimdi söz Frontal Lob’ta…

Frontal Lob: Bu bölgenin 3 işlevi söz konusudur. Duygularımızı algılamak, fark etmek ve kendimle ilgili olan senaryosunu tanımlamak. Frontal lobumuz görevlerini yerine getirdikten sonra ise 3 beceriye ihtiyacımız var:

1. Algılamak: Kendimin ve karşımdakinin duygularını ayrıştırdığım zaman bu beceriyi geliştiriyorum. Karşımızdaki kişinin duygusunu yaşamasına izin vermemiz de gerekiyor.

2. Öz yönetim: Duyguyu tanımladıktan ve yaşadıktan sonra onunla ne yapacağımıza karar vermemiz gerekiyor.

3. İletişim: O an ki duygumuza isim verip onunla konuşuyoruz ve onu diğer kişilerle paylaşıyoruz.

Dipnot: Bolu PDR topluluğuna teşekkürlerimizi sunar; sağlıklı, farkındalıklı günler dilerim.