Pek Yakında Filminin Psikolojik Analizi 2

13.11.2014 00:00:02

Efenim, filmde bizden o kadar çok şey var ki yaz yaz bitmiyor. O nedenle bu hafta kaldığımız yerden devam ediyoruz. Ne diyorduk? Hım Zafer…

…

Oedipus kompleksini gördüğümüz Zafer karakterinin başta güçsüz sonradan ise güçlü bir yapıya kavuşarak filmdeki güçlülere karşı zafer kazanarak kahraman olduğunu görüyoruz. Böylece 3-5 yaş arası babalarına göre güçsüz olan erkek çocukların güçlü babalarına karşı zaferi gerçekleşmiş ve annelerinin kahramanı olmuş oluyor. Oedipus kompleksini gördüğümüz bir diğer yer ise Kemal Bey’in sete girmesi. Babayı temsil eden güçlü karakter Kemal Bey Arzu’nun hayranlığını kazansa da Arzu, Kemal Bey’i tercih etmeyerek Zafer’in yine kahraman olmasını sağlıyor. Zafer, Oedipus kompleksinden bir kere daha zaferle ayrılıyor.

…

Adaletli dünyamızda her zaman iyiler kazanmalı ve kötüler cezalandırılmalıdır. Çocuksu hayallerimiz de böyle ister. Bizim için de böyle değil midir? İyi bir davranış sergilediğimizde ödüllendirilmek, kötü bir davranış sergilendiğimizde cezalandırılmaktan korkarız, ister bir kişi ister Tanrı tarafından. Filmdeki Zafer karakterini ne kadar çok kahraman olmasını istiyorsak Suat karakterini de bir o kadar cezalanmasını istiyoruz. Hele bir de adalet terazimizi bozan kötülerin hala ödüllendirildiğini görüyorsak... Neyse ki filmin sonunda annesi (süperego) yüzünden bastırılmış duyguları temsil eden kötü karakterli Suat (id), kahramanımız (ego) tarafından cezalandırılıyor.

…

Filmde zaman zaman ortaya çıkan Zafer tarafından yaratılmış öğütler veren bir karakteri görüyoruz. Bu karakter, Zaferin korsanlığı bırakmak isteyip bilinçaltında bırakamadığı ve sonucunda yaşadığı çatışmaları temsil ediyor. Ne zaman korsanlığı unutmaya çalışsa aslında bilinçaltında sürekli var olan Avatar CD’sini ona hatırlatarak kötü işleri getiriyor akla.

…

Çatışmaların, sorunların yaşandığı noktalarda sigara içme sahneleri görüyoruz. Sigara içme, içsel bir çatışma duygusunu simgeler ve karakterin kayıtsız, soğukkanlı görünüşlü olmasını sağlar. Sigara içme seyirciye problemin çözüleceği izlenimi verir. Sigaranın içildiği süre ise seyircide karakterin yaşadığı duyguları hissetmesini sağlar.

…

Filmin belki de çok etkisinde kalma sebepleri arasında varolan motivasyon, bir amaç için harcanan emek ve gösterilen çabalar yer alıyor. Hayatımız bir amacımız olduğunda daha bir anlamlıdır. Ne zaman varoluş sorgulamasına girsek ortada bir amacımızın olmamasından, çaba harcayacağımız bir nedenin olmadığından, bir amacımız olsa da çabalarımız istediğimiz sonuca ulaşmadığından kaynaklandığını görürüz. Bir diğeri ise bunun beraberinde çaba için hazzın ertelenmesi ve sonucunda mükâfatlandırılması. İnancımız da öyle değil mi zaten. Dünyadaki arzularımızı ne kadar bastırırsak öbür dünyada ödüllendirilme ihtimalimiz artar. Ama bunu tam olarak bilememek bizde sürekli iyi insan olmak için davranış sergilememize neden olur.

…

Zafer Arzu’sunu kazanmak amacıyla büyük bir arzuyla sinema çekme işine girişiyor ve elinden geleni yapıyor. Motivasyon hat safhada ve hiçbir şey önemli değil. Gerekirse ahçı bile olabiliyor kendi setinde. Bir de Zafer’in Arzu için yaptıklarını biz biliyoruz ancak Arzu filmin sonuna kadar bilmiyor. Filmin sonunda gerçeğin Zafer’in istediği gibi mutlu bir şekilde değil de beklenmedik bir şekilde ortaya çıkması da hüznü ve sevinci bir arada bulundurarak trajikomik bir hava yaratıyor ki Türk kültürünü oldukça temsil ediyor. Hani ne zaman mutlu olsak kötü bir olay yaşayacakmışız gibi düşünürüz ya, hatta bazen düşüncemiz evrene mesajı gönderir, öyle bile olur.

Filmin sonunda ne mi olur? Çocukluk hayallerimiz gerçek olur. Kötüler kaybeder ve iyiler kazanır.

Dipnot: İyi Seyirler