Resim Defterindeki Çocuk 1

18.06.2015 00:00:02

Efenim, çocuklar kendi dünyalarını çizerler beyaz resim kâğıtlarına. Kendi algılarını, kendi zihinsel süreçlerini, gizli dünyalarının sırlarını, duygularını, anlatmak isteyip anlatamadıklarını resimle ifade eder. Çizdiği resimler aynı zamanda gelişimsel sürecinin bir aynasıdır. Hem gelişimsel sürecinin hem de zihinsel gelişiminin… Hele de aile resimleri… Ailesindeki diğer bireylere karşı tutumunu, aile içindeki rolünü, kendini aile içinde nasıl algıladığını ve yetişkinlerle arasında olan problemleri çözme biçimini ortaya koyar. Mesela aile üyelerinden birine uzak hissediyorsa kendisiyle o kişinin arasına bir nesne çizer. Tarihe baktığımızda çocukları anlamak için aile resimlerinden 1930’lardan beri faydalanıldığını görüyoruz. Peki biz neden faydalanmayalım!

…

Çocuk resimlerinde insan figürü 4-6 yaş arasında önemli hale gelir. Bu süreçten önceki çocuğun çizgisel gelişimine baktığımızda 1,5 - 2 yaşındaki karalamalarla başlar kalemlerle kağıdın birliktelik serüveni. 3 yaş civarı karalamalar yuvarlaklara, spirallere dönüşmeye başlar; bu aynı zamanda kasların geliştiğinin davulcusudur.

…

Şema öncesi dönemle beraber; yani, 4 yaş civarında çocuk artık kendini dış dünyanın bir parçası olarak algılamaya başlar. Şekiller insan figürlerine dönüşür. Önceleri düz çizgilerle insan kolu, bacağı, gövdesi; yuvarlak çizgilerle ise baş, yüz yapan çocuk, kendine göre bir insan şeması yaratmaya çalışır. 5 yaşındaki çocuk insan figürü çizerken baş, baştan çıkan kollar ve bacaklar yaparken bazı organları daha büyük çizebilir, parmaksız eller çizebilir. Ayrıca 4-5 yaşındaki çocuk artık renkleri de dünyasına almaya başlar.

…

6 yaşa doğru hem kalem kontrolü gelişir hem de figürlere boyun, parmaklar, kulaklar ve gözbebeği gibi ayrıntılar eklenir. 6 yaşındaki çocuk için konulu resimler önemli yer tutarken bizim için de anlamlar başlar ve resimde altın çağı başlar. 7 yaşında uzak nesneleri küçük, yakın nesneleri büyük çizmeye başlar. Resimlerde artık mekânı da görürüz. Gerçekçi çizimler yavaş yavaş sahneye çıkar.

…

8 yaş resimlerinde gökyüzü yeryüzüyle birleşiktir. 9 yaşında anlam bütünlüğü ve soyut çizimler oluşur. 9-12 yaşı içeren gerçekçilik döneminde çocuğun hem bedensel hem de psikolojik gelişmeleri nedeniyle cinsiyet farklılıkları görülür resimlerde. Kızlar daha çok bebek çizerken, erkekler ise araba, uçak gibi nesneler çizerler. Ne yazık ki hevesi kırılan çoğu çocuk doğalcılık dönemine (12-14 yaş) varamaz ve resmi bırakır. Bırakmayanların resimlerinde de ayrıntılarla dolu bir dünya yaratılır.

…

Gelişimsel süreçten bahsettikten sonra gelelim çizilen resimlerin anlamlarına. Tabi anlamları her projektif test gibi kesin sonuçlar vermemekte. O nedenle çocuğu tanımak oldukça önemli.

…

Efenim, kâğıdı verdik çocuğumuza… Dedik ki ‘’hadi bir aile resmi çiz’’. Neler mi çizdi ve çizimleri ne anlama mı geliyor? Ee onlar da haftaya…

Dipnot: Boya kalemlerinin ucundadır çocuğun sihirli dünyası ve gördüklerinizden fazladır aslında anlattıkları…